نحوه محاسبه مالیات حقوق و دستمزد سال 1404

آشنایی با درآمد مشمول مالیات حقوق

مالیات حقوق و دستمزد چیست؟ بهترین پاسخ به این سوال این است: یکی از درآمدهای دولت برای اداره کشور مالیات حقوق و دستمزد محسوب می‌شود. برای همین دولت هر سال مبلغی را به عنوان مالیات حقوق در لایحه بودجه می‌گنجاند. طبق ماده 85 قانون مالیات مستقیم، هر درآمد، حقوق و حق‌الزحمه مربوط به شغل که مستمر یا غیرمستمر باشد، درآمد مشمول مالیات حقوق به حساب می‌آید. درآمد مشمول مالیات البته قوانین جداگانه‌ای برای حقوق اصلی، مزد یا مقرری دارد که هر کدام تعریف جداگانه‌ای در قوانین مالیاتی و حقوق دارند.

• حقوق اصلی: به پولی که کارمند یا کارگر برای یک ماه یا یک فصل کار از کارفرمایش می‌گیرد، حقوق اصلی می‌گویند.
• مزد: مبلغی که بابت انجام دادن حجم معلومی کار یا پروژه‌ای مشخص توسط کارفرما پرداخت شود، مزد است.
• مقرری: به پولی که هر ماه به بازنشستگان داده می‌شود، مقرری می‌گویند.

منظور از مالیات حقوق و دستمزد چیست؟

هر کسی که به هر طریقی مشغول کار باشد و به ازای کاری که می‌کند، حقوق بگیرد و تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار گرفته، باید بخشی از دریافتی خود را به عنوان مالیات حقوق و دستمزد بپردازد. این مبلغ که ماهانه از حقوق تمام کارمندان و کارگران کسر می‌شود، طبق جدول محاسبه مالیات حقوق از افراد گرفته می‌شود. مالیات حقوق و دستمزد جزو مالیات‌های مستقیم به حساب می‌آید. البته میزان مالیات بر حقوق افراد، بستگی مستقیم به مقدار حقوق‌شان دارد. یعنی محدوده حقوق هر فرد درصد مالیات پرداختی‌اش را مشخص می‌کند.

نحوه محاسبه مالیات حقوق و دستمزد در سال 140۴

دولت هر سال سقف معافیت از مالیات را برای حقوق کارمندان و کارگران اعلام می‌کند. اما خیلی‌ها هم دستمزد بالاتری از حقوق معاف از مالیات می‌گیرند. پس اگر شما هم جزو این دسته هستید و می‌خواهید بدانید محاسبه مالیات حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۴ چطور انجام می‌شود، مطلب پایین را بخوانید.

طبقه اول | حقوق کمتر از 24 میلیون تومان

نیازی به پرداخت مالیات نیست. اگر تا 288 میلیون در سال یا همان 24 میلیون در ماه حقوق می‌گیرد، در سال 1404 معاف از پرداخت مالیات به حساب می‌آیید.

طبقه دوم | حقوق بین 24 تا 30 میلیون تومان

اگر حقوق‌تان در این محدوده قرار می‌گیرد، ابتدا جمع حقوق و مزایا را از 24 میلیون تومان کم کنید. 10% عدد باقی‌مانده مالیاتی است که باید بپردازید. افراد این طبقه باید 10 درصد درآمدشان را مالیات بدهند.

به عنوان مثال، فرض کنید حقوق یک نفر در سال 1404، 30 میلیون تومان باشد. برای محاسبه مالیات باید 24 میلیون تومان را از 30 میلیون تومان کم کنید تا حقوق مازاد مشخص شود. سپس 6 میلیون تومان را در نرخ مالیات حقوق (10%) ضرب کنید تا مالیات حقوق 1404 مشخص شود (600 هزار تومان).

طبقه سوم | حقوق بین 30 تا 38 میلیون تومان

کسانی که حقوق‌شان در این طبقه قرار می‌گیرد، باید 15% درآمدشان مالیات بدهند. ابتدا ما‌به‌تفاوت حقوق افراد تا ۳۰ میلیون تومان با مالیات 15درصدی محاسبه می‌شود. بعد هم  10 درصد مالیات 24 تا 30 میلیونی از آن‌ها کسر خواهد شد.

طبقه چهارم | حقوق بین 38 تا 50 میلیون تومان

کسانی که حقوق‌شان در این محدوده است، باید 20% حقوق‌شان را مالیات بدهند. مقدار حقوق دریافتی را از  38 میلیون کسر کنید. 20 درصد مبلغ باقی‌مانده مالیات حقوق است. بعد هم به صورت پلکانی مالیات طبقه سوم و طبقه دوم را که 15درصد و 10 درصد خواهد بود، از حقوق‌شان کسر می‌شود.

طبقه پنجم | حقوق 50 تا 66.7 میلیون تومان

کسانی که حقوق‌شان در این طبقه قرار می‌گیرد، باید ۲۵% درآمدشان مالیات بدهند. مقدار حقوق دریافتی را از  ۵۰ میلیون کسر کنید. ۲۵ درصد مبلغ باقی‌مانده مالیات حقوق است. بعد هم به صورت پلکانی مالیات طبقه چهارم، سوم و طبقه دوم را که 20% و 15% و 10% خواهد بود، از حقوق‌شان کسر می‌شود.

طبقه ششم | حقوق 66.7 میلیون تومان به بالا

اگر جزو حقوق‌بگیران نجومی هستید، باید 30% درآمدتان را مالیات بدهید. مدل محاسبه‌اش را هم خودتان پیدا کنید، ما آن‌قدری حقوق نمی‌گیریم که مالیات نجومی‌بگیران را هم برایشان حساب کنیم.

اقلام و عوامل مشمول مالیات حقوق کدامند؟

اگر حقوق‌بگیر هستید حتما می‌دانید که حقوق یک کارگر یا کارمند از مجموعه حقوق و مزایایی تشکیل می‌شود که جمع تمام آن‌ها به عنوان دستمزد نهایی حقوق به فرد پرداخت می‌شود. بد نیست بدانید که هر کدام از این مزایا که مبلغی را به حقوق شما اضافه می‌کند و جزو دریافتی‌تان به حساب می‌آیند، موارد مشمول مالیات بر حقوق هستند. 

سقف معافیت از مالیات بر حقوق و دستمزد چقدر است؟

هر سال مبلغی به عنوان سقف حقوق معاف از مالیات اعلام می‌شود و کسانی که کمتر از این رقم حقوق بگیرند، معاف از مالیات هستند. سقف معافیت از مالیات و حقوق در سال 1402 حقوق کمتر از 10 میلیون تومان بود. در سال 1403 سقف معافیت مالیاتی درآمد تا 12 میلیون تومان در ماه بود که برای سال 1404 این مبلغ به 24 میلیون تومان (2 برابر) رسید. یعنی اگر دریافتی حقوق‌تان در یک سال کمتر از 288 میلیون تومان باشد، نیازی به پرداخت مالیات نیست.

نکته: اگر افراد از چند منبع مختلف حقوق بگیرند، مجموع حقوق و مزایای دریافتی آن‌ها برای محاسبات در نظر گرفته می‌شود.

موارد معافیت مالیات بر حقوق کدامند؟

برای محاسبه مالیات حقوق، کل خالص حقوق مبنا قرار نمی‌گیرد و برخی از معافیت‌هایی که در ماده ۹۱ قانون مالیات‌های مستقیم ذکرشده، از حقوق کسر می‌شود. بخشی از این معافیت‌ها مربوط به کارمندان سفارت‌خانه‌ها و کنسولگری‌هاست که در این‌جا از بررسی آن‌ها چشم‌پوشی شده و مابقی موارد در ادامه ذکر شده‌اند:

• حقوق بازنشستگی، وظیفه، مستمری، پایان خدمت، خسارت اخراج، بازخرید خدمت، وظیفه یا مستمری وراث، حق سنوات و حقوق مرخصی‌های استفاده‌نشده.
• هزینه سفر و فوق‌العاده مسافرت مرتبط با شغل.
• مسکن واگذارشده در محل کارگاه یا کارخانه برای استفاده کارگران و خانه‌های ارزان‌قیمت سازمانی در خارج از محل کارگاه یا کارخانه.
• وجوه حاصل از بیمه برای جبران خسارت‌های بدنی و درمان.
• عیدی سالانه یا پاداش آخر سال معادل یک دوازدهم معافیت مالیاتی ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم.
• خانه‌های سازمانی که با اجازه قانونی یا طبق آیین‌نامه‌های خاص در اختیار مأموران کشوری قرار داده می‌شود.
• وجوه پرداختی کارفرما برای هزینه‌های درمان کارکنان یا افراد تحت تکفل آن‌ها، به صورت مستقیم یا از طریق حقوق‌بگیر، به استناد اسناد مثبته.
• مزایای غیرنقدی پرداختی به کارکنان، حداکثر معادل دو دوازدهم معافیت موضوع ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم.
• حقوق پرسنل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، شامل نظامی و انتظامی، مشمولان قانون استخدامی وزارت اطلاعات، جانبازان انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی و آزادگان.

این معافیت‌ها به عنوان کسرهایی از حقوق محاسبه شده و مالیات بر مابقی حقوق اعمال می‌شود. در برخی از موارد مثل حقوق پرسنل نیروهای مسلح و حقوق بازنشستگی و مستمری این کسری شامل تمام حقوق می‌شود.

عدم پرداخت مالیات بر حقوق و دستمزد چه عواقبی دارد؟

حالا اگر کسی مالیات حقوق خود را به دولت پرداخت نکند، مشمول جریمه هم خواهد شد؟ جواب این سوال مثبت است. اگر لیست مالیات حقوق پرسنل یا حتی یک نفر به سازمان امور مالیاتی فرستاده نشود، دو درصد حقوق پرداختی و در صورت عدم پرداخت مالیات درصورتی‌که مشمول مالیات باشند، جریمه‌‌ای معادل ۱۰ ‌درصد مالیات پرداخت‌نشده در موعد مقرر و 2.5 درصد جریمه دیگر بابت هر ماه تاخیر به اصل رقم مالیات افزوده خواهد شد.