معاملات بلوکی در بورس چیست؟

معاملات بلوکی چیست؟

معاملات بلوکی به خرید و فروش حجم بالایی از سهام یا دارایی‌ها در یک زمان خاص اشاره دارد. این نوع معاملات معمولا توسط سرمایه‌گذاران بزرگ، مانند شرکت‌ها یا افراد ثروتمند، انجام می‌شود. در معاملات بلوکی، تعداد زیادی سهم به صورت یکجا خریداری یا فروخته می‌شود، که می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر قیمت آن سهم داشته باشد.

این معاملات معمولا به صورت خصوصی و خارج از بازار عمومی انجام می‌شوند تا تأثیر کمتری بر قیمت‌ها داشته باشند. به دلیل حجم بالای معاملات، سرمایه‌گذاران ممکن است بتوانند قیمت بهتری نسبت به خرید و فروش عادی دریافت کنند.

نکته: این نوع معاملات معاف از محدودیت‌های حجمی و قیمتی هستند و معمولا با یک قیمت توافقی بین خریدار و فروشنده انجام می‌شوند.

زمان و دامنه نوسان چگونه است؟

معاملات بلوکی در زمان معاملات عادی بورس یعنی روزهای شنبه تا چهارشنبه و از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ انجام می‌شود. این معاملات همچون معاملات خرد یا عادی دامنه نوسان محدود دارد.

نحوه معامله در این روش معاملاتی، هر ۵ دقیقه یک بار و به صورت حراج ناپیوسته است. لازم به ذکر است که در حراج ناپیوسته معامله‌ای بین خریدار و فروشنده صورت نمی‌گیرد و هدف از آن رقابت میان خریداران و فروشندگان و کشف قیمت است. برای مثال حراج ناپیوسته می‌توان به پیش‌گشایش معاملات بورس اشاره کرد. زمان عرضه بلوکی همانند عرضه عمده اطلاع‌رسانی قبلی نمی‌شود و تنها یک روز قبل از معاملات مشخص خواهد شد.

نکته: زمانی که نماد مورد معامله در بازار عادی بسته یا متوقف باشد، امکان معاملات بلوکی وجود ندارد.

حجم و قیمت معاملات بلوکی به چه صورت است؟

محدودیت‌های حجمی و قیمتی معاملات بلوکی توسط شرکت بورس یا فرابورس تعیین می‌شود. اما به طور کلی قیمت پایانی در این معاملات همچون قیمت سهم در بازار عادی و در همان روز معاملات مشخص می‌شود. حداقل حجم سفارش در معاملات بورسی باید ۵۰ برابر محدودیت حجم در معاملات خرد و یا حداقل ۲ میلیارد تومان باشد. حجم هر معامله بلوکی در بازار فرابورس با توجه به سرمایه پایه آن‌ها مشخص می‌شود. حداکثر سفارش نیز تا حدنصاب معاملات عمده است. قیمت‌های معاملات بلوکی نیز براساس حراج ناپیوسته و در نهایت توافق خریدار و فروشنده تعیین می‌شود. این قیمت عمدتا با قیمت روزانه تابلو معاملاتی سهام تمایزی ندارد اما ممکن است در مواقعی بیشتر باشد.

فرآیند انجام چگونه است؟

نحوه این معاملات در بورس با معاملات عادی تفاوت داشته و مشمول شرایط مشخصی است. برای انجام آن سفارش فروش با قیمت مشخص از سوی کارگزار فروشنده در سامانه معاملات بلوکی ثبت می‌شود. پس از آن کارگزار خریدار قیمت پیشنهادی خود را با انتخاب نحوه تسویه (تسویه خارج از پایاپای و تسویه نقدی) به کارگزار فروشنده ارسال می‌کند. کارگزار فروشنده در صورتی که خریدار گزینه تسویه خارج از پایاپای را انتخاب کرده باشد، می‌تواند سفارش را به دو حالت «صرفا خارج از پایاپای» و یا «نقدی و خارج از پایاپای» تایید کند. نحوه تسویه باید به توافق طرفین برسد. پس از تایید کارگزار فروشنده، در صورتی که معامله مغایرتی با شرایط و قوانین مشخص شده نداشته باشد، از سوی بورس و فرابورس تایید و در سامانه معاملاتی ثبت می‌شود.

چه مزایایی دارد؟

از مزایای معاملات بلوکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرمایه‌گذاران بزرگ می‌توانند با انجام این نوع معامله، به سرعت و به طور مؤثر دارایی‌های خود را خریداری کرده یا آن‌ها را بفروشند.
• به دلیل حجم بالای معاملات، سرمایه‌گذاران می‌توانند تخفیف‌هایی در قیمت دریافت کنند که به صرفه‌جویی در هزینه‌ها کمک می‌کند.
• انجام معامله به صورت خارج از بازار می‌تواند تأثیر منفی بر قیمت سهام را کاهش دهد و از نوسانات ناخواسته جلوگیری کند.
• معاملات بلوکی می‌توانند به سرمایه‌گذاران این امکان را بدهند که به فرصت‌های سرمایه‌گذاری خاصی دسترسی پیدا کنند که ممکن است در معاملات عادی در دسترس نباشند.

چطور می‌توانیم معاملات بلوکی را ببینیم؟

برای دیدن معاملات بلوکی می‌توانید به سایت مدیریت فناوری بورس مراجعه کنید. در سر برگ «جستجوی نماد»، نماد شرکت مورد نظرتان را جستجو کرده و سپس بر روی «خرده فروشی» نماد اصلی کلیک کنید. با باز شدن صفحه اطلاعات نماد، روی گزینه «سابقه مخفی» و «اطلاعات مخفی» کلیک کنید. در باکس ظاهرشده، اطلاعات معاملات بلوکی مربوط به این سهم ذکر شده است.

برای مشاهده و کسب اطلاعات این معاملات راه دومی نیز وجود دارد. از همان سایت بورس تهران، وارد سربرگ دیدبان بازار شوید. به نمادهای سهام مختلف نگاهی بیندازید. مقابل بعضی از نمادها عدد 2 یا 4 به چشم می‌خورد. روی نمادهایی که کنارشان عدد 2 یا 4 قرار گرفته است، معامله بلوکی صورت گرفته است.

آیا منجر به افزایش قیمت سهم می‌شود؟

با توجه به این که اغلب قیمت‌ها در این نوع معامله بالاتر از قیمت تابلوی سهم تعیین می‌شود؛ با انجام معامله روی یک نماد، انتظار می‌رود قیمت سهم با رشد همراه باشد. همین موضوع باعث ایجاد تقاضا و در نتیجه افزایش قیمت سهم خواهد شد به‌طوری که گاهی آگهی عرضه بلوک با قیمتی بالاتر از قیمت تابلوی سهم منتشر شده و علی‌رغم انجام نشدن معاملات بلوکی، سهم با حجم بالایی از تقاضا روبه‌رو می‌شود.